به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، چند سالی است که دیگر کشورمان گاز را صادر نمی کند و این گاز را در داخل به برق تبدیل می کند و با هزینه اندک به آن سوی مرز انتقال می دهد، کشورهایی مانند عراق، پاکستان وافغانستان مهم ترین خریداران برق ایران هستند، اما آنها تمایل خرید بیشتری دارند که متاسفانه گامی برای توسعه این صنعت صادراتی با ارزش افزوده بالا رخ نداده است.
طبق آمارها بازار فروش برق در منطقه خاورمیانه بیش از ده ها میلیارد دلار است که ایران تنها کمتر از یک میلیارد دلار این بازار را از آن خود کرده است.
برای اینکه ببینیم علت این کم کاری دولت در توسعه برق و صادرات آن چیست گفتگویی با«عوض محمد پارسا» رئیس هیئت مدیره فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران انجام داده ایم.

‎دولت برق را ارزان می خرد
وی می گوید:« دولت نه تنها تمایلی به حمایت از بخش خصوصی ندارد، بلکه توان پرداخت بدهی بخش خصوصی در حوزه تولید برق را هم ندارد ، علت این امر هم بر می گردد به اینکه مجلس گذشته قانونی تصویب کرد که اجازه افزایش قیمت حامل های انرژی را به دولت نمی دهد.»

‎وی ادامه می هد:«یکی از مشکلاتی که پیش پای سرمایه گذاران برای تولید برق وجود دارد این است که برق تولیدی در نیروگاه های برق را دولت بسیار اندک بین 120 تا130 تومان خریداری می کند در حالی که کیلوواتی 8 سنت به قیمت جهانی و به پول ایران دو هزار تومان است و همین مبلغ نیز به عراق و افغانستان در حال صادرات است.»

« محمدپارسا» اشاره ای به پیشنهادات بخش خصوصی به وزارت نیرو می کند،می گوید:« ما خواستار این هستیم که گاز را با همین قیمت پایین صادراتی در اختیار بخش خصوصی قرار دهند و این اجازه را بدهند که نیمی از تولیدات برق را بخش خصوصی صادر کند، به عبارتی 2 هزار مگاوات برق تولید می شود یک هزار مگاوات را صادر کند و یک هزار مگاوات دیگر را به شکل مجانی در اختیار وزارت نیرو قرار دهند و به نوعی وزارت نیرو هم بدهکار به بخش خصوصی نمی شود و در مجموعه «جهش تولید» برق توسط بخش خصوصی صورت می گیرد.»

‎رئیس هیئت مدیره فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران به منابع گازی اشاره می کند، می گوید:« برخی از مناطق گازی به شکل مشترک است و در صورتی که ایران برداشتی از آن نکند کشور شریک مانند قطر اقدام به برداشت می کند، بنابراین ایرادی ندارد دولت گاز را به شکل ارزان تر در اختیار تولید کننده داخلی قرار دهد تا با ارزش افزوده بیشتر آن را به برق تبدیل کند و برای کشور ارزآوری به وجود آورد.»

‎فرار سرمایه گذاران تولید برق به کشورهای همجوار
‎او که کارآفرین برتر در حوزه کشاورزی نیز بوده است، می گوید:« به همان اندازه که برای تولید برق از انرژی فسیلی در نیروگاه ها استفاده می کنیم باید از مناطق کویری کشور نیز بهرمنده شد و نیروگاه های تولید برق خورشیدی راه اندازی کرد و در کنار این نیروگاه های پاک به کشاورزی نیز مشغول شد تا سطح زیر کشت در مناطق بیابانی را توسعه دهیم، به این شکل که از سایه پنل های خورشیدی نصب شده در بیابان کشاورزی انجام دهیم  و به نوعی در یک برنامه مشخص می توانیم بیابان را از بین برد و تا چند سال آینده 150 هزار مگاوات تولید برق از انرژی های پاک داشته باشیم و علوفه برای دام کشور را تامین کنیم.»

‎آن طور که « محمد پارسا» می گوید:« عراق از سرمایه گذاران ایرانی خواسته است که اقدام به راه اندازی نیروگاه برق کنند و انرژی فسیلی را رایگان در اختیار قرار می دهد و تولید را هم بیشتر از داخل ایران خرید می کند، بنابراین با این شرایط سرمایه گذاران به سمت سرمایه گذاری در دیگر کشورها می روند و باید دولت بسته های تشویقی برای سرمایه گذار فراهم کند، متاسفانه دولت تفکر اقتصادی برای مدیریت هاپ انرژی شدن در منطقه را ندارد.»

‎رئیس سابق کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به سوال خبرنگار اکونیوز درباره اینکه چه میزان تولید برق در کشور وجود دارد؟ می گوید:« نیروگاه ها توان تولید 80 هزار مگاوات دارند، اما به دلیل تعمیرات و به روز رسانی در برخی از نیروگاه ها  حداکثر تولید 60 هزار مگاوات است، که متاسفانه در فصل تابستان 10 هزار مگاوات برق در کشور کمبود وجود دارد و دولت در چند سال اخیر این کمبود انرژی را از سهمیه کارخانه های بزرگ از جمله گل گهر و چادر ملو کم می کند و به نوعی برق واحد های مسکونی را تامین می کند اما برق کارخانه ها را قطع می کند، علت این امر این است که در یک دهه اخیر 5تا6 هزار مگاوات  برق تولیدی جدید وارد مدار نکرده ایم، این در حالی است که در سال های گذشته سالی 3تا4 هزار مگاوات برق تولیدی وارد مدار کشور می شد.»

‎مصرف انرژی در ایران بالاست
‎عضو شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی به نمایندگی از بخش انرژی دوره های اول و دوم اتاق بازرگانی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ما درباره اینکه تولید برق در کشور چه چشم اندازی داشته است؟ می گوید:« متاسفانه برنامه تعریف شده برای توسعه کشور را به درستی به اجرا در نیاورده ایم به خصوص برنامه 20 ساله که تا سال 1404 است، باید سالی 8 درصد رشد اقتصادی داشته باشیم و سالی 10 درصد تولید برق افزوده می شد و 12 درصد نیز رشد صنعتی باید در کشور به ارمغان می رسید که متاسفانه تاکنون این اتفاق رخ نداده است.»

‎این کارشناس انرژی می افزاید:« متاسفانه در کشورمان مصرف انرژی 3 برابر متوسط دنیا قرار دارد، البته در برخی از انرژی ها این میزان مصرف بیشتر است، مانند مصرف گاز در ایران 11 برابر دیگر کشور هاست، حتی ما سالیانه 80 میلیون دلار انرژی را به هدر می دهیم و اگر بتوانیم این مصرف بیهوده را کاهش دهیم و این میزان را به صادرات تبدیل کنیم بعد از چند سال می توانیم 10 اقتصاد برتر جهان شویم.»

وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار اکونیوز در باره اینکه راهکار کاهش مصرف بیهوده انرژی در کشور چیست؟ می گوید:« دولت می تواند برای این کار از دانشگاهیان استفاده کند و همچنین دولت می تواند مبلغی را به هموطنان پرداخت کنند و قیمت حامل های انرژی را آزاد کند آن وقت خود مردم در مصرف انرژی شان مدیریت می کنند، با این کار هم میزان مصرف انرژی کاهش پیدا می کند و هم اینکه فاصله طبقاتی را کاهش می دهیم، طبق آمارها سالیانه هزار میلیارد تومان یارانه انرژی پرداخت می شود که اگر بخواهیم بین هموطنان تقسیم کنیم بین 10 میلیون تومان است و این میزان را به مردم پرداخت کنیم  و حامل های انرژی را آزاد کنیم تا افرادی که مصرف کمتری دارند از هزینه پرداخت شده دولت بهره مند شوند.»

گفتگو از: محمد خادمی