بر این اساس باید گفت یکی از مشکلات کنونی و ابتدایی سهامداران عدالت، عدم‌دریافت سود سالانه این سهام است که در سه دوره قبل به‌‌صورت منظم به حساب آنها واریز می‌‌شد، اما سرانجام 90‌درصد سود سال مالی 98 شرکت‌های حاضر در پرتفوی سهام عدالت، آن‌هم با تاخیر به حساب آنها واریز شده و پرداخت بقیه این سود در هاله‌‌ای از ابهام قرار دارد، ضمن اینکه در حال‌حاضر چشم‌‌انداز روشنی از توزیع سود سهام عدالت در سال جدید پیش‌‌روی سهامداران وجود ندارد.

از سوی دیگر با توجه به طولانی‌شدن فرآیند سهام عدالت، در حال‌حاضر بیش از 3 میلیون نفر از دارندگان این سهام فوت کرد‌‌ه‌‌اند و تنها‌درصد ناچیزی از وراث این سهامداران تاکنون موفق به انحصار وراثت سهام عدالت متوفیان شده‌‌اند که برای این موضوع نیز باید راه‌‌حلی تدبیر شود. همچنین یکی دیگر از مشکلات، موضوع جاماندگان سهام عدالت و تخصیص سهام به جمعیت جدیدی از مشمولان سهام عدالت است که با توجه به وعده‌های داده‌شده در این زمینه، باید همه جوانب کار از جمله نحوه شناسایی و تخصیص سهام به افراد مشمول و نیز نوع سهام تخصیصی، قیمت آن و... در این زمینه ‌اندیشیده شود.

افزون بر این اصلاح پرتفوی سهام عدالت هم یکی دیگر از چالش‌های پیش‌روی رئیس جدید سازمان بورس است؛ چرا‌که از 49 شرکت سرمایه‌‌پذیر (شرکت‌های حاضر در سبد سهام عدالت) 13شرکت کماکان در بازار سرمایه پذیرش نشده‌‌اند که همین موضوع موجب‌شده تا مواردی همچون سود تقسیمی این شرکت‌ها، قیمت روز آنها و آزادسازی و فروش سهام سهامداران عدالت در این شرکت‌ها و...، با گذشت بیش از 15 سال کماکان با ابهام مواجه باشد.

این در حالی است که موارد مرتبط با شرکت‌های سرمایه‌‌گذاری و تعاونی شهرستانی سهام عدالت هم یکی دیگر از مشکلات چند سال گذشته سهام عدالت است که همزمان با آغاز طرح توزیع سهام عدالت تاسیس شدند؛ که البته با پایان‌یافتن ثبت‌نام سهام عدالت، سال‌ها است که شرکت‌های تعاونی سهام عدالت البته با حواشی زیاد در بلاتکلیفی به‌سر می‌‌برند. علاوه‌بر این سروسامان دادن به سجامی‌شدن و اختصاص کد بورسی به دارندگان سهام عدالت نیز باید از دیگر اولویت‌‌های سکاندار جدید سازمان بورس باشد؛ چرا‌که تمامی سهامداران عدالت در مقطع ثبت‌‌نام سهام عدالت یک‌بار به‌‌صورت مفصل راستی‌‌آزمایی و احراز‌هویت شده‌‌اند؛ این در حالی است که از زمان آزادسازی سهام عدالت دوباره تکرار مکررات کرده و دارندگان سهام عدالت را از روستاهای دور و نزدیک برای احراز‌هویت به شهرها کشانده و هزینه‌های زیادی را هم برای سجامی‌شدن و احراز‌هویت دوباره روی دست آنها گذاشته‌‌ایم؛ و همین عامل نیز یکی از عوامل اصلی تاخیر در آزادسازی سهام عدالت بوده است. ضمن اینکه یکی از مشکلات بر‌گزاری مجامع شرکت‌های استانی سهام عدالت نیز احراز‌هویت جهت دریافت کد سجام برای دارندگان سهام عدالت است.

شایان ذکر است توقف فروش سهام عدالت از 25 آبان سال گذشته برای سهامداران عدالتی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌‌اند، در کنار کاهش ارزش سهام شرکت‌های سرمایه‌‌گذاری استانی سهام عدالت و توقف طولانی مدت نماد برخی از این شرکت‌ها نیز از دیگر چالش‌های قابل بیان در حوزه سهام عدالت است. از این‌رو با توجه چالش‌های اشاره‌شده و چشم‌‌انداز مبهمی که پیش‌روی 50 میلیون سهامدار عدالت و در پی آن بازار سرمایه مشاهده می‌شود، پیشنهاد می‌شود رئیس جدید سازمان بورس هم به حل این مشکلات در اسرع‌وقت کمر همت ببندد، و هم اینکه برنامه‌‌ای برای بسته‌شدن پرونده سهام عدالت تدوین کند.

مهدی حاجی‏‌وند/ نویسنده کتاب آزادسازی سهام عدالت؛ موانع و راهکارها