خبرگزاری تسنیم - قطر از کشورهایی است که در دهه اخیر با ایفای نقش‌هایی مهم درعرصه بین المللی، توانسته است تاثیرگذاری مهمی در جهان ایفا نماید. دولت قطر با تئوری دیپلماسی نرم، همکاری و ائتلاف‌سازی با قدرت‌های نرم جهان و فرا‌منطقه ای،  تلاش ویژه برای میانجیگیری در بحران‌ها و منازعه‌های منطقه‌ای با ایجاد توازن و تعادل و ارتباط گیری با تمام قدرت‌ها، به واسطه گری مهم در حل مناقشات منطقه و جهان تبدیل شده است.

 در واقع قطر گرچه به لحاظ وسعت سرزمینی کوچک است، اما از امکانات و ظرفیت های دیپلماتیک و غیر دیپلماتیک قدرتمندی برخوردار است که آن‌را به عنوان یک کنشگر مهم منطقه‌ای و جهانی تبدیل کرده است. به عبارتی در یک دهه اخیر قطر به خوبی با استفاده از مولفه های قدرت نرم، مانند کمک‌های مالی، ابزار قدرتمند رسانه‌ای، برگزاری جام جهانی، میانجیگیری، دیپلماسی عمومی فعالی را ایفاد می‌کند.

از مهمترین ابعاد  توسعه روابط دیپلماسی،  دیپلماسی توسعه روابط اقتصادی بین کشورهاست که افزون بر ایجاد منافع اقتصادی، چالش‌های سیاسی بین آن ها را کاهش می دهد و به تقویت امنیت ملی و اقتصادی طرفین منجر می شود. کشور قطر به عنوان یکی از 15 همسایه ایران ، از جمله همسایگانی است که کمترین مشکلات را با ایران داشته است و دارای ظرفیت‌های بالقوه زیادی است که ایران می تواند با افزایش سطح تعاملات با این کشور در کنار استراتژی‌های مناسب اقتصادی، از چنین ظرفیت هایی بهره بیشتری ببرد.

 از آنجاکه ایران و قطر ازجمله دارندگان، تولیدکنندگان و صادرکنندگان منابع سوختی در منطقه خاورمیانه و سطح جهان هستند، بخش عمده مبادلات تجاری بین دو کشور را مبادلات غیرنفتی تشکیل می دهد. برای همین نیاز است سیاست های متناسب در راستای ارتقای تجارت غیرنفتی بین ایران و قطر در پیش گرفته شود.

ساختار اقتصادی کشور قطربا تعاملات اقتصادی میان ایران و قطر نشان داده است که با بهره مندی از مزیت های نسبی و نزدیکی جغرافیایی و شباهت های دینی و مذهبی می توان روابط اقتصادی برون مرزی دو کشور را با استفاده از فرصت های اقتصادی مانند توسعه صادرات غیرنفتی، همکاری در بخش کشاورزی، جذب سرمایه گذاران قطری و توسعه تعاملات گردشگری گسترش داد.

با توجه به روابط سیاسی بسیار مطلوب ایران و قطر و تاکید دولت سیزدهم به دیپلماسی همسایه محوری، از نخسیتن سفرهای های رییس جمهور ایران در ابتدای سکانداری دولت، سفر به کشور قطر و ملاقات با امیر قطر بود که خود نشان از اهمیت روابط دوکشور داشته و دارد. سفری که طی آن برای توسعه روابط اقتصادی 14 سند همکاری پیرامون موضوعات انرژی، راه، کشاورزی،فرهنگی، استاندارد، بنادر به امضای مقامات دو کشور رسید.

 از مهمترین سند‌های به امضا رسیده دو کشور در سفر رییس جمهور و هیات همراه ایشان در اسفند ماه 1400 امضای تفاهم نامه ارتباط الکتریکی دو کشور ایران و قطر با ظرفیت 1000مگاوات بوده است. در واقع با اجرایی شدن این تفاهم‌نامه می توان شرایط ویژه‌ای را برای توسعه و پایداری شبکه و ایجاد شرایط سواپ برق برای دیگر کشورهای همسایه در مازاد فصلی دو کشور ایجاد کرد.

کشور قطر از مهمترین کشورهای استراتژیک و همسایه ایران محسوب می شود. بر این اساس نیز تاکنون هشت کمیسیون اقتصادی با دولت قطر برگزار شده و نهمین اجلاس از 20-18 آذر ماه سال جاری با حضور مقامات ارشد اقتصادی در بخش دولتی و خصوصی دو دولت برگزار می شود. در واقع این اجلاس می بایست با نگاهی عملیاتی‌تر و راهبردی برای توسعه روابط اقتصادی ایران و قطر محسوب شود. کمیسیون مشترک اقتصادی فرصتی مناسب برای عملیاتی نمودن روابط اقتصادی دو کشور است.   

براین اساس، برخی  توافقات ازجمله انعقاد توافق نامه تجارت آزاد، کشت فراسرزمینی، افزایش صادرات غیرنفتی با ارزش افزوده بالا، تلاش برای جذب سرمایه گذاران قطر، حمایت از حضور بخش خصوصی، تسهیل صدور روادید، بهبود زیرساخت ها و تنظیم قراردادهای بلندمدت و عملیاتی  پیشنهاد می شود.

* مجتبی اکبری- رییس مرکز بین الملل  وزارت نیرو

انتهای پیام/