هشدار به بانک مرکزی درباره گرانی، قاچاق طلا و فعالیتهای زیرزمینی
اقتصاد ایران: کارشناس اقتصادی نسبت به دستورالعمل جدید بانک مرکزی در خصوص رفع تعهد ارزی صادرکنندگان از طریق عرضه شمشهای طلای وارداتی هشدار داد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، حسین راغفر با اشاره به دستورالعمل جدید بانک مرکزی در خصوص رفع تعهد ارزی صادرکنندگان، اعلام کرد: عرضه شمشهای طلای وارداتی در مرکز مبادله ارز و طلا محرکی اثرگذار در گرانی و افزایش قیمت طلا بوده و نسبت به افزایش قاچاق طلا و ترویج فعالیتهای زیرزمینی و غیررسمی در بازار طلا به واسطه اجرای این دستورالعمل خطرناک است.
نقش بانک مرکزی کنترل حجم پول در اقتصاد بوده و امروز یکی از کارکردهای طلا، جایگزینی آن برای پول است. به ویژه وقتی پول ملی تا این حد تضعیف شده، ارزهای معتبر جهانی و طلا جایگزین معتبر پول محسوب میشوند. طلا به عنوان یک سپر تورمی نقش تعیین کنندهای در کنترل حجم پول در جامعه و نیز نرخ تورم در جامعه داشته و می شود این حق را به بانک مرکزی داد که بر جریان ورود و خروج طلا نظارت داشته باشد اما سیاست اخیر بانک مرکزی و نحوه ورود آن به مقوله نظارت بر طلا، پیامدهایی منفی بسیاری به دنبال دارد.
دستورالعمل تعیین قیمت برای طلای وارداتی از سوی بانک مرکزی باعث افزایش قیمت طلا خواهد شد ولی اینکه این اقدام میتواند در بستر مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران موفق شود یا خیر با تردیدهایی روبرو است. اتفاقاً چنین محدودیتهایی زمینه قاچاق بیشتر طلا را نیز فراهم میکند.
قیمت طلا فعلا متأثر از دو عامل قیمت جهانی طلا و نرخ دلار تعیین میشود. یکی از معایب و ایرادات حائز اهمیت این دستورالعمل این است که این سیاست بانک مرکزی در خصوص تکلیف واردکنندگان به عرضه طلا با قیمت مورد نظر بانک مرکزی در مرکز مبادله ارز و طلا میتواند باعث دو نرخی و حتی چند نرخی شدن طلا شود.
با توجه به اینکه نهادهای قدرت در این مناسبات یعنی در معاملات طلا حضور جدی دارند به نظر میرسد این اقدام نمیتواند منجر به تحقق هدف بانک مرکزی برای کنترل حجم پول و نرخ تورم شود. ضمن اینکه این کار نیازمند ابزارهای کنترلی و نظارتی دیگری مانند نظارت بر قاچاق بوده که خارج از کنترل بانک مرکزی است.
در سیاست جدید بانک مرکزی هنوز روشن نشده که با چه ساز و کار و چه روشی قیمتها کشف میشود و نحوه مبادله چگونه خواهد بود. با توجه به تجربهای که در دوره ۴۵ ساله بعد از انقلاب ایجاد شد به نظر میرسد اجرای این سیاست یک اقدام موقتی و کوتاه مدت بوده و به دلایل متعدد قرین موفقیت نخواهد بود.
چند نرخی شدن طلا علاوه بر ایجاد فساد و فراهم کردن زمینههای رانت، خیلی از فعالیتها را غیررسمی و غیرشفاف میکند. یعنی فعالیتهایی غیرشفاف برای دور زدن دستورالعملها شکل گرفته و موجب ظهور و بروز فعالیتهای زیرزمینی در اقتصاد میشود.
تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressir
انتهای پیام